CHIÊU LIÊU NƯỚC

Terminalia calamansanai (Blanco) Rolfe.

 Terminalia papilio Hance

Họ: Bàng Combretaceae

Bộ: Sim Myrtales

Mô tả:

Cây rụng lá vào màu khô cao 15 - 30m, đường kính trung bình 50 - 70cm, nhưng cũng có cây có đường kính tới 2m. Phân cành mập, cao.

Lá đơn, mọc cách, thường tập trung phía đầu cành. Lá cứng hình ngọn giáo, đầu có mũi nhọn thuôn dần về phía gốc dài 6 - 10cm, rộng 2 - 3cm. Phiến lá có mặt trên nhẵn bóng, mặt dưới hơi thô, gân bên 4 - 6 đôi, nổi rõ ở mặt dưới, hơi rõ ở mặt trên, gân mạng lưới không rõ. Cuống lá dài 2 - 3cm, không có lông, có 2 tuyến ở gốc, cụm hoa dạng bông rất dày, hoa mọc ở nách lá phía đầu cành, dài 10 - 15cm, cuống chung phủ dày lông mịn màu vàng hung.

Hoa lưỡng tính màu trắng ngà có mùi thơm hắc, lá bắc nhỏ, dài 1 - 2mm, có nhiều lông, sớm rụng. Cánh đài hợp ở gốc thành hình đấu, trên chia 5 cánh hình tam giác, có nhiều lông. Không có cánh tràng. Nhị 10, dài 2 - 3mm đính xen kẽ với cánh đài. đĩa phân thùy có lông. Bầu hạ phủ rất nhiều lông, 1 ô, 2 noãn, vòi dài 3mm, có lông ở phía dưới.

Quả dẹt, có 2 cánh, có lông trắng mịn, bề ngang 2 - 5cm, cao 1,5 - 4cm. Một hạt, dài 7 - 10mm, rộng 3 - 6mm.

Phân bố:

Thế giới: Campuchia, Thái Lan, Mianma, Philippin, Malaixia....

Việt Nam cây mọc ở vùng núi Nam trung bộ Gia Lai, Kontum và mọc phổ biến ở các tỉnh miền đông Nam bộ,  Núi Dinh  Bà rịa - Vũng Tàu, vùng đồi núi thấp, Kiên Giang, Hà tiên, Phú Quốc.

Sinh thái:

Cây thuộc loài cây ưa sáng, thường gặp ven rừng, ưa đất sét pha cát, ẩm, có nhiều mùn. Hoa tháng 7 - 8. Quả tháng 9 -10.

Công dụng:

Gỗ màu trắng trung bình, mịn, dễ gia công, dùng đóng đồ đạc thông thường trong gia đình, xây dựng. Vỏ có tanin.

Tài liệu dẫn: Cây gỗ kinh tế - Trần Hợp, Nguyễn Bội Quỳnh - trang 823.