CHÒ NƯỚC

Platanus kerrii Gagnep, 1939

Bộ: Sau sau Hamamelidales

Mô tả:

Cây gỗ to thường xanh cao 30 - 35 m, đường kính 1,5m. Vỏ màu trắng xám, bong từng mảng. Lá đơn, mọc cách, hình bầu dục dài; dài 15 - 2cm, rộng 5,5 - 7,5cm, mép có răng nhỏ; cuống lá dài 1,5 - 2cm. Hoa đơn tính. Cụm hoa đực dài 5 - 9cm, phủ lông màu vàng nâu, mang 9 - 10 đấu, nhị dài 2 - 2,2mm bao phấn 4 ô. Cụm hoa cái dài 8 - 14cm, mang 8 - 12 đấu; bầu trên 1 ô; vòi nhụy dài 1,5mm. Cụm quả dài 25 - 30cm; quả hình tháp ngược, dài 2,5 - 3,3mm, 3 - 4 cạnh, gốc có 1 túm lông.

Sinh học:

Mùa hoa tháng 2 - 3. mùa quả chín tháng 6 - 8. Tái sinh bằng hạt và chồi.

Nơi sống và sinh thái:

Mọc trong rừng rậm nhiệt đới thường xanh mưa mùa ẩm, độ cao dưới 300m. Cây ưa sáng, ưa ẩm, mọc ven suối hay sông, trên đất phù sa, thoát nước. Có thể chịu úng ngập. Mọc tập trung hay rải rác.

Phân bố:

Việt Nam: Lai Châu (Mường Tè: Nậm Ô. Nậm Pai: Mường Lay: Sậm Hằng). Lào Cai, Hà Giang, Sơn La (Mường La : Ngọc Chiên), Yên Bái, Tuyên Quang, Lạng Sơn, Văn Lãng, Bắc Sơn: Mỏ Dẹ). Bắc Thái. Nghệ An (Nghĩa Đàn: Khe Tép, Thanh Chương: Khe Si. Rào Mác, Rào Qua), Quảng Bình (Hóa Sơn)

Thế giới : Lào (gần Viêng Chăn).

Giá trị:

Nguồn gen độc đáo. Gỗ mang những đặc điểm có tính chất nguyên thủy so với loài cùng chi . Gỗ có giác màu trắng, lõi đỏ nâu, khá đẹp, ít mối mọt, dùng làm cột nhà và đồ đạc thông thường. Khi khô dễ nẻ và vênh.

Tình trạng:

Mức độ bị đe dọa: Bậc T.

Đề nghị biện pháp bảo vệ:

Bảo vệ loài trong tự nhiên, không chặt phá. Đưa về trồng để giữ nguồn gen và tạo nguồn nguyên liệu. Điều tra thêm về tình trạng.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam - trang 217.