CHIÊU LIÊU - Terminalia chebula
Retz.,
Tên đồng nghĩa: Terminalia reticulata Roth.,1821; Myriobala nuschebula Gaertn., 1790 Tên khác: Kha tử, chiêu liêu xanh, tiếu, sàng, cà lích (Ba na) Họ: Bàng - Combretaceae Tên thương phẩm: Chebulic myrobalan (E) Hình tháiChiêu liêu là cây
gỗ trung bình, rụng lá mùa khô, cao 10-20cm, đường kính 40-80cm. Tán cây phân
tầng, nhiều cành lá như Bàng lá đỏ. Vỏ thân màu xám nhạt, nứt sâu 4-8mm tạo thành
các hình chữ nhật không đều; thịt vỏ dày 1,5-1,8cm, có nhiều lớp đỏ và nâu xen kẽ;
khi mới chặt có ít dịch vỏ màu đỏ nhạt, vị chát. Cành non nhẵn. Cây chiêu liêu có lá
đơn nguyên, mọc đối hoặc gần đối, phiến lá hình trứng ngược, dài 10-20cm, rộng
510cm, đầu và gốc lá gần hình nêm; gân cấp hai hình lông chim với 7-9 đôi; gân
bên nổi rất rõ ở mặt dưới; mép lá nguyên, phiến hơi dày, cứng, dai; lá non đôi
khi có lông mịn, lá già nhẵn; cuống lá 1-5cm, có 2 tuyến hình chấm không rõ ở
đầu. Cây chiêu liêu có cụm hoa hình chùm bông, nhiều hoa, ở các nách lá gần đầu cành, dài 5-10cm, trục cụm hoa có lông. Hoa lưỡng tính có các lá bắc hình tam gíac dài 1-3mm, màu trắng xanh; 5 lá đài hợp, ở phía dưới hình chuông, phía trên có 5 răng ngắn; không có cánh hoa; nhị 10, dài 4mm xếp làm 2 vòng, chỉ nhị dài 3mm, có triền tuyến mật nằm trong vòng nhị; triền xẻ thành 5 thuỳ có lông. Bầu dưới, nhẵn, 1 ô, 2 noãn. Quả hạch hình trứng, dài 3-4cm, rộng 1,7-2cm, đầu nhọn, màu xanh nhạt, có 5 gờ nhẹ chạy dọc quả; cùi quả nạc, vị chua chát, có một hạt cứng. |